W ubiegłym roku Krzysztof Globisz zaszczycił publiczność Przeglądu Piosenki Aktorskiej swoją interpretacją utworu Czesława Niemena „Dziwny jest ten świat”, który wykonał podczas reżyserowanego przez Ewę Kaim Koncertu Finałowego. Na jubileuszowe PPA aktor powraca w spektaklu „Wieloryb The Globe” i choć premiera przedstawienia z Łaźni Nowej miała miejsce pod koniec 2016 roku, wciąż zmienia się jego sens, a wartość – artystyczna i terapeutyczna – nadal jest nie do przecenienia.
Dramat „Wieloryb The Globe” Mateusz Pakuła napisał, gdy jeden z najbardziej cenionych polskich aktorów doznał udaru, po którym utracił swobodę mówienia i poruszania się. Dramaturg wymyślił dla Globisza rolę wieloryba wyrzuconego na brzeg, otoczonego niezgrabną opieką dwóch działaczek Greenpeace’u (Zuzanna Skolias, Marta Ledwoń). Niecałe dwa miesiące temu w Narodowym Starym Teatrze odbyła się premiera „Królestwa” w reżyserii Remigiusza Brzyka, gdzie w obsadzie także znalazł się Globisz. Obecnie trwają też prace nad filmem „Prawdziwe życie aniołów” inspirowanym życiem aktora, jego wychodzeniem z choroby oraz powrotem do uprawiania swojego zawodu. W filmie rolę żony zagra Kinga Preis, która obecna była na wrocławskim pokazie „Wieloryb The Globe”, a Globisz grając już nie tytułowego wieloryba, ale samego siebie, mógł sobie na scenie pozwolić na wyrażenie radości na widok znajomej aktorki. Cały spektakl Evy Rysovej jest oparty na osobistych świadectwach zmagającego się z afazją aktora, dlatego jego prywatne emocje nie tylko nie zakłócają spektaklu, ale wręcz go dobudowują. Teatralna umowność w tym przedstawieniu ma zresztą zupełnie nietypowy wymiar.
Zupełnie nowy wymiar może mieć także pokazanie „Wieloryba…” podczas Przeglądu Piosenki Aktorskiej, gdzie najróżniejsi wykonawcy próbują w oryginalny sposób prezentować publiczności teksty z użyciem swoich umiejętności wokalno-aktorskich. Temat afazji, niemożności swobodnego artykułowania słów jest doskonale krzywym lustrem, w którym oglądać możemy wszystkie inne propozycje repertuarowe tegorocznego Przeglądu i w tej kontrze dostrzegać ich nowe sensy. Globisz dzieli się swoimi doświadczeniami z publicznością, wśród której spotkamy wielu aktorów mogących w bardzo osobisty sposób przeżywać to, z jakimi trudnościami mierzy się ktoś, dla kogo dynamika ciała i słowo były (i nadal jest!) podstawowym narzędziem pracy. Dodatkowych komentarzy na temat pracy aktorskiej dostarcza sam Globisz, którego wypowiedzi z „Notatek o skubaniu roli” cytowane są w spektaklu.
„Wieloryb The Globe” jednak nie jest tylko autentyczną historią konkretnego człowieka czy refleksją o aktorstwie – szerzej to także opowieść o pomaganiu i bezradności. W epizodzie, w którym Globisz gra wieloryba, a dwie aktorki wcielają się w ekodziałaczki, oglądamy obraz nieporadnych prób niesienia pomocy w obliczu problemu, który przytłacza rozmiarami – tu dosłownie, bo ogromny ssak z oczywistych względów nie jest łatwy do zaopiekowania. Kobiety śpiewają mu piosenki – wybór repertuaru jest zabawny, tak samo jak ich dialogi oraz sposób poruszania się. Usiłując uratować wieloryba, a konkretniej umilić mu oczekiwanie na profesjonalną pomoc, sięgają także po odegranie scenki z filmu „Gdzie jest Nemo?”, w której jeden z bohaterów mówi głosem Globisza, zajmującego się w czasie powstawania tej bajki często również pracą dubbingową. Podjęte przez bohaterki wysiłki nie przynoszą jednak oczekiwanych rezultatów, a motyw wieloryba oraz Greenpeace’owych dziewczyn zostaje szybko porzucony i zdemaskowany wprost, jako teatralna metafora.
Po wyjściu z roli wieloryba Globisz rysuje, nuci z aktorkami piosenkę Queenu, gra na harmonijce, przeklina, zapewnia nas o „bezsensie”, opowiada bajki, a w finale wszyscy wspólnie wykonują utwór Joe Cockera „With a little help from my friends”, której tekst bezbłędnie komentuje cały spektakl – jeżeli przypomnimy sobie go sami, bo ze sceny płyną właściwie tylko kwestie chórku. „Co byś zrobił, gdybym zafałszował/czy wstaniesz i zaprotestujesz?/Pożycz mi swoje uszy, a ja zaśpiewam Ci piosenkę/I postaram się nie fałszować.” A dalej o tym, że z małą pomocą przyjaciół można żyć i próbować.
Teatr Łaźnia Nowa
„Wieloryb The Globe”
tekst: Mateusz Pakuła, reżyseria: Eva Rysová, scenografia i kostiumy: Marcin Chlanda, muzyka: Zuzanna Skolias, Antonis Skolias, choreografia: Cezary Tomaszewski, reżyseria światła: Mateusz Wajda, multimedia: Jennifer Dzieło, Przemysław Celiński, Przemysław Fik, obsada: Krzysztof Globisz, Zuzanna Skolias, Antonis Skolias, Marta Ledwoń
40. Przegląd Piosenki Aktorskiej – 26.03.2019
Fot. Tomasz Walkow